سازمان امور مالیاتی کشور در دوره تحول‌آفرینی و فعالیت وزارت امور اقتصادی و دارایی در دولت سیزدهم به منظور تحقق کامل درآمدهای مالیاتی مصوب در راستای برنامه‌های وصول منصفانه و عادلانه درآمدهای مالیاتی کشور و همچنین حمایت از تولید و افزایش رضایت مؤدیان مالیاتی، اقدامات ویژه‌ای را در حوزه‌های مختلف مدیریتی، اجرایی و فرایندی انجام داده است که در ادامه بدان می پردازیم:
- مالیات بیش از 50 درصد از صاحبان مشاغل و اصناف صفر شد.
- توسعه پایه‌های مالیاتی ضد تورمی از طریق پیگیری تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه
- تسهیل و تسریع فرایندهای استرداد مالیاتی و اضافه پرداختی مؤدیان مالیاتی که منجر به استرداد 95 هزار میلیارد ریال در سال 1401 و استرداد 94.403 میلیارد ریال در هشت ماهه سال 1402 شده است.
- تسهیل فرآیندهای مالیاتی از قیبل نقل‌وانتقال سهام خارج از بورس
- ایجاد سازوکار لازم به منظور جلوگیری از اطاله دادرسی با هدف کوتاه کردن زمان رسیدگی به شکایات، تسریع در احقاق حقوق دولت و مردم حسب مورد، تسریع در وصول مالیات، جلوگیری از بروز فساد در رسیدگی که منجر به کاهش زمان دادرسی شکوائیه های مودیان مالیاتی از 547 روز به 60 روز شد.
- اعطای اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکت‌ها و مؤسسات متقاضی دانش‌بنیان
- تقسیط بلندمدت مالیات واحدهای آسیب‌دیده از کرونا، شرکت‌های تولیدی و دانش‌بنیان
- استقرار کامل نظام نوین دادرسی مالیاتی با رویکرد تسریع و چابک‌سازی فرایندهای دادرسی زمان از طریق سطح‌بندی و اولویت‌گذاری پرونده‌ها و آسیب‌شناسی آراء قبلی
- طی دو سال متوالی در سال 1401 به میزان 5 درصد و در سال جاری 7 درصد نرخ مالیات فعالیت‌های تولیدی در کشور کاهش پیدا کرد
- طراحی و پیاده‌سازی سازوکارهای پیشگیری، شناسایی و مبارزه با فرار مالیاتی
- رشد وصولی از محل فرار مالیاتی، شناسایی فرار مالیاتی مربوط به صندوق‌های قرض‌الحسنه و صدور برگ تشخیص مالیاتی از اجرای بازرسی مالیاتی (181) به مبلغ بیش از 6 همت در سال 1401
– تدوین لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم و پیگیری تصویب آن در مجلس با هدف ارتقای عدالت مالیاتی و بهبود توزیع درآمد در جامعه، اصلاح ترکیب درآمدهای مالیاتی و کاهش بار مالیات بر تولید و سرمایه‌گذاری، افزایش درآمدهای مالیاتی، رفع تبعیض در نظام مالیاتی، حذف ممیزمحوری، ساده‌سازی، کاهش هزینه‌های تمکین و وصول مالیات، ساماندهی معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی و کاهش زمینه‌های فرار و اجتناب مالیاتی
- تکمیل بستر اجرایی مالیات بر عایدی سرمایه و مجموع درآمد و پیگیری تصویب طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی و بستر اجرایی آن؛
تحقق کامل درآمدهای مالیاتی
در این راستا، در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۰۶ هزار میلیارد تومان در منابع مالیات‌های مستقیم و کالاها و خدمات وصول شد که نسبت به سال ۱۳۹۹ به میزان ۵۹ درصد رشد و نسبت به مصوب قانون بودجه سال ۱۴۰۰ معادل ۱۱۳ درصد تحقق داشته است.
عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور در سال ۱۴۰۱ نیز نشان‌دهنده وصول بالغ بر ۴۷0 هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی در منابع مالیات‌های مستقیم و کالاها و خدمات با رشد ۵۴ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ و تحقق ۱۰۴ درصدی نسبت به رقم مصوب قانون بودجه سال ۱۴۰۱ بوده که مقایسه این آمار با روند چند سال گذشته حاکی از عملکرد درخشان نظام مالیاتی در تحقق درآمدهای مالیاتی است.
شایان ذکر است در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۸ هزار میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۱۷ هزار میلیارد تومان عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها پرداخت شده که این رقم نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴۴ درصد رشد داشته است. این در حالی است که طبق قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده مالیات سهم دولت از ۶ درصد به ۵ درصد کاهش و سهم شهرداری‌ها از ۳ درصد به ۴ درصد افزایش یافته است.
درآمدهای مالیاتی از ابتدا تا پایان مهر سال 1402 نیز ۴۰۸ هزار و ۹۳۷ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵۱ درصدی و نسبت به بودجه سال جاری تحقق ۹۴ درصدی داشته است.
اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان
اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان بعد از دو سال معطلی در دولت قبل با ۱۰ درصد پیشرفت پروژه، طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در دولت سیزدهم به طور جدی اجرایی شد. اجرای تدریجی فراخوان‌های چندمرحله‌ای مؤدیان و لزوم صدور صورتحساب الکترونیکی و ارسال آن به سامانه مؤدیان در دستور کار سازمان امور مالیاتی بوده است.
در راستای اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان اقدامات زیر انجام شده است:
- راه‌اندازی سامانه مؤدیان و استقرار کامل پایانه فروشگاهی به عنوان بستر اصلی اجرای بسیاری از قوانین مالیاتی و داده‌مبنا کردن فرایندهای اخذ مالیات
- آموزش بیش از 3 میلیون نفر-ساعت مأمورین و مؤدیان مالیاتی در خصوص نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان
- الزام 70 هزار مؤدی اشخاص حقوقی به صدور صورتحساب الکترونیکی
- ثبت‌نام و عضویت 9،600،00 مؤدی در سامانه مودیان و تخصیص کارپوشه اختصاصی
- تخصیص بیش از یک میلیون و هفتصد هزار شناسه کالا و خدمات عمومی و اختصاصی
- ساماندهی 18.8 میلیون کارتخوان بانکی و درگاه های پرداخت الکترونیکی با هدف شفاف سازی اقتصاد
مالیات‌ستانی مبتنی بر عدالت و داده‌محوری
رسیدگی به گزارش‌های مردمی فرار مالیاتی (سوت‌زنی)، نظارت بر تراکنش‌های مشکوک بانکی و شناسایی سیستماتیک شرکت‌های صوری از دیگر اقدامات مهم و تحولی در زمینه مقابله با فرار و برقراری عدالت مالیاتی بوده است. از مهم‌ترین اقدامات تحولی در راستای تسهیل ارائه خدمات به مؤدیان می‌توان به توسعه پنجره واحد خدمات مالیاتی، ابلاغ الکترونیکی کلیه اوراق مالیاتی، کاهش ۷ درصدی نرخ مالیات اشخاص حقوقی (کاهش نرخ از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد در سال ۱۴۰۱ و از ۲۰ درصد به ۱۸ درصد در سال ۱۴۰۲) و اعمال نرخ صفر مالیاتی برای انتقال سود تقسیم‌نشده شرکت‌های بورسی و فرابورسی در راستای کاهش فشار به بخش واقعی اقتصاد، تخصیص عوارض ارزش افزوده به مناطق کمتر توسعه‌یافته، ایجاد پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان اشاره کرد.
افزایش ۵۰ درصدی تعداد اظهارنامه‌های دریافتی و تولید اظهارنامه برآوردی برای مؤدیان فاقد اظهارنامه نیز از مهم‌ترین اقدامات در حوزه مالیات‌ستانی مبتنی بر داده‌محوری بوده است.
